de Marekerk






- 1639 -

Het perceel waar de Marekerk op zou verrijzen
Het terrein had een verbinding met de Oude Vest en die bestaat nog steeds.




- 1672 -

de Marekerk
Lange Mare 48
architect: Arent van 's Gravensande




Aan het begin van de zeventiende eeuw nam het aantal inwoners sterk toe en er was behoefte aan een extra kerkgebouw. In 1639 besloot de gemeente dat er een kerk kon worden gebouwd op het terrein van de voormalige zoutkeet. Het zou de eerste kerk worden die speciaal voor de protestantse eredienst werd gebouwd. Men dacht aan een kerk zoals er in Maassluis werd gebouwd, in de vorm van een Grieks kruis. Op de kaart van Blaeu staat zo’n kerk ingetekend.
De sterk groeiende Waalse gemeente rekende er een beetje op dat deze kerk voor hun bestemd was, maar dat bleef beperkt tot medegebruik. Ze noemden de Marekerk 'Le Temple Rond'.



- 1649 -

de Marekerk op de kaart van Blaeu


Arent van ’s Gravenzande kreeg opdracht om een ontwerp te maken. Hij kwam met een gebouw op een achthoekig grondplan en met een koepeldak. Deze vorm moet gebaseerd zijn op het idee dat de preekstoel centraal staat in de protestantse eredienst en dat de banken eromheen staan.
De gemeente scheen niet tevreden te zijn met het ontwerp en ze vroeg Jacob van Campen om er zijn mening over te geven. Die stelde een aantal wijzigingen voor die ook werden overgenomen, maar het bleef een koepelkerk. De bouw duurde tien jaar en in 1649 werd de kerk in gebruik genomen. Het was daarmee de eerste kerk die voor de protestantse eredienst werd gebouwd.
Wat vooral opvalt aan dit gebouw is dat het zo ongelukkig ingepakt staat tussen de omringende bebouwing. Dit is altijd zo geweest. Begin zeventiende eeuw was er niet alleen behoefte aan kerken, maar ook aan woningen en de ruimte in de stad was beperkt. Zo’n monumentaal gebouw zou op een plein moeten staan om goed tot zijn recht te komen. De enige vrije ruimte die het nu wordt vergund is het voorpleintje aan de Lange Mare. Je krijgt het gebouw nooit compleet op de foto. Alleen de gevel aan het pleintje en dat gedeelte dat boven de huizen uittorent komen goed in beeld.



- 2022 -

Marekerk



- 2022 -

Het overal zichtbare deel van de kerk
In het midden is het poortje te zien dat toegang geeft tot de kerk.
Het pand links daarvan (Oude Vest 61) wordt door de kerk o.a. gebruikt als vergaderlocatie.


Jacob van Campen heeft destijds de ramen op het gelijkvloerse gedeelte geschrapt. Doordat dat deel van het gebouw toch achter de huizen is verdwenen, maakt dat niet veel uit, maar als de kerk in de vrije ruimte had gestaan zouden de blinde gevels minder goed zijn uitgekomen. Overigens zorgt het beperkte aantal ramen ook voor onvoldoende lichtinval.
In de Koddesteeg is de westzijde van de kerk te zien met een enorme deur en een trap die blijkens het ijzeren hek dat ervoor staat, nooit gebruikt worden. De deur en het hek kunnen wel open, want ze gelden als vluchtroute.
Het terrein van de zoutkeet had al een poort die op de Oude Vest uitkwam. Die maakt ook vandaag nog deel uit van de Marekerk.
In de jaren negentig van de vorige eeuw werd het Marehuis aan de kerk toegevoegd. Het is het grachtenpand Oude Vest 61, links van het poortje. Het bevat meerdere vergaderzalen.



De achtergevel aan de Koddesteeg
Iedere verhouding met de omliggende bebouwing is zoek.