Inleiding
 Hooglandsekerk |
 Pieterskerk foto: Balthus Jansen |
 Vrouwekerk |
In deze rubriek geef ik een zo compleet mogelijk overzicht van de kerkgebouwen in Leiden. De Pieterskerk en de Hooglandse kerk krijgen, ondanks dat ze de grootste en de bekendste zijn, betrekkelijk weinig aandacht, omdat er al boeken over vol geschreven zijn. Voor de andere kerken geldt dat niet en zeker niet voor de kerken die al uit het straatbeeld verdwenen zijn.
De middeleeuwen
In de middeleeuwen had Leiden drie parochies, die allemaal begonnen waren met een hulpkerk.
De Pieterskerk was oorspronkelijk een hulpkerk van Zoeterwoude. De Hooglandsekerk begon als hulpkerk van de aan Sint Pancras gewijde kerk van Leiderdorp. De Onze Lieve Vrouwekerk aan de Haarlemmerstraat was eerst een hulpkapel van de Sint Willibrordkerk in Oegstgeest en werd in 1365 verheven tot parochiekerk. Leiden had toen drie parochiekerken en dat was uitzonderlijk want dat kwam elders in het land niet voor. Amsterdam had twee parochiekerken en de meeste andere steden hadden er maar een.
Naast de drie parochiekerken waren er een aantal kapellen.
Godshuizen
Dit is geen rubriek over kerkgenootschappen, maar over kerkgebouwen en gebouwen van andere religieuze groepen. Eigenlijk zou deze rubriek ‘Godshuizen’ of ‘gebedshuizen’ moeten heten, maar dat is geen duidelijk herkenbare aanduiding.