Rex
de voormalige Rex-bioscoop Haarlemmerstraat 52 - 1972 - foto: Monumentenzorg |
Haarlemmerstraat 52-52a - 2010 - |
Voorgeschiedenis van Haarlemmerstraat 52-52a
Op deze plek stond in de vijftiende eeuw een groot pand van 17 meter breed, dat eigendom was van Willem Arentz. Van Tetrode. Hij was de stichter van het daarnaast gelegen Stevenshofje. Van dat oorspronkelijke pand werd later een stuk afgesplitst en dat werd de portierswoning van het hofje.
Van het grootste gedeelte (52/52a) is nog te zien dat dit vroeger één pand was. Je zou het een patriciërshuis kunnen noemen. Het werd voornamelijk bewoon door notabelen. De laatste in de rij was A. Kist, huisarts die daar op 3 mei 1879 begon met zijn praktijk. In 1898 is het pand gesplitst in 52 en 52a en op 14 maart 1898 werd op 52a een rijwielhandel geopend. De opvolgende gebruikers van 52a waren:
1909-1911 Mantelmagazijn De Ster
1911-1912 De ‘Goedkoope Beddenwinkel’
1912-1930 IJs en Melksalon de Sierkan
1930-1933 Café Welvaren
1933-1935 Café Odeon
1936-1981 Meubelzaak Willy Kanbier. Inmiddels is Haarlemmerstraat 54 erbij getrokken.
1981-begin 21e eeuw: Er blijft een meubelhandel in het pand: eerst Leski meubelen, later Jencikova.
begin 21e eeuw tot op heden: Zeeman
Haarlemmerstraat 52 is tot in 1914 woonhuis en praktijkruimte van dokter A. Kist gebleven.
Rex
Van der Helm, die een bioscoop aan de Oranjegracht runde, kocht in 1914 Haarlemmerstraat 52 en begon daar de Familie Bioscoop. Vanaf 1915 heette het Thalia Bioscoop. In 1919 werd het pand doorverkocht en de naam veranderde in Rejo, naar de namen van de nieuwe exploitanten, De Regt en De Jong. In 1926 werd de naam veranderd in City-theater. In 1934 werd de bioscoop, na een jaar gesloten te zijn geweest, heropend onder de naam Roxy. Dat werd een jaar later veranderd in Het Nieuwe Roxy. In 1938 werd na een herstart de naam Rex-theater geïntroduceerd. Die naam bleef tot de bioscoop in 1991 werd gekraakt.
De X
De Rex-bioscoop werd rond kerst 1991 gekraakt. Het gebouw werd al een aantal maanden niet meer gebruikt. De krakers wilden dat er een sociaal cultureel centrum in zou komen. Ze zijn begonnen met een café. Dat werd na een paar weken door de politie gesloten. Er kwamen kunstexposities, optredens, een theater en er werden weer films vertoond. De hoogbejaarde eigenaresse, mevrouw D. Ortje-Knuit deed verwoede pogingen tot ontruiming, maar ze kreeg dat niet voor elkaar. Na het overlijden van mevrouw Ortje-Knuit kwam het gebouw in handen van haar neef. De rechter bepaalde dat Cultureel Centrum X het pand uiterlijk op 1 december 1995 zou moeten verlaten. Begin 1995 werd Ben Luyckx de nieuwe eigenaar en Cultureel Centrum. X verliet het pand op de voorgeschreven datum van 1 december. Het vond voorlopig onderdak in het Volkshuis. Het onderkomen voldeed eigenlijk niet. Er zou verbouwd moeten worden om aan de eisen van geluidsisolatie te voldoen en daarvoor was geen geld. De X is als organisatie wel blijven bestaan. Sinds juni 2011 is het gehuisvest in het Muziekhuis aan de Middelstegracht 123.
In het pand Haarlemmerstraat 52 kwam een winkel in tweedehands goederen.